Sorry. Heftige kop. Maar ja, je kan maar wakker zijn. De individuele burn-out is inmiddels een alledaags besproken onderwerp. Typ burn-out maar eens in op Google en je kan dagenlang blijven lezen. Nog vrijwel onbesproken is de toenemende bedreiging van de teamburn-out. Een bedreiging die stapje voor stapje bijna onmerkbaar binnensluipt. Maar kan je dit ook voor zijn?
Steeds meer mensen werken in teams. Steeds meer organisaties zijn dus afhankelijk van teams. Een teamburn-out is een negatieve en werkgerelateerde beleving die zich kenmerkt door een overmatig tekort aan energie. De gevolgen zijn af te lezen aan de kwaliteit van het werk en de werkhouding. Kleine conflicten, gebrekkige communicatie, uitstroom van talent, foutjes en fouten, afname van werkplezier, (steeds) frequent(er) kortdurend ziekteverzuim. Symptomen die als klokkenluider zouden moeten fungeren. ‘Zouden moeten’….
Ik voorspel een aanzienlijke toename van het aantal teamburn-outs. Waarom? Laat ik het zo uitleggen. Zonder gedrag kan niemand werken. Concrete cijfers geven aan dan 90-95% van ons gedrag onbewust is. En wat zou je moeten doen om de aanloop naar een teamburn-out te zien en onderkennen? Om preventief te kunnen handelen? Juist! Reflecteren, bewust worden en kiezen om bewust (anders) te handelen. Ik ontmoet in mijn dagelijks werk alleen maar organisaties die niet bewust reflecteren en de regie voeren over de aanwezige energie. Ik word daarin gesteund door een recent wetenschappelijk onderzoek naar de beïnvloedbaarheid van teamenergie (Naar Energieke Teams. Wat te doen? Cees van der Zwan, april 2017) dat aangeeft dat dit weliswaar dé oplossing is, maar slechts sporadisch gebeurt.
Evalueren wordt overal gedaan. Als bijvoorbeeld een werkproces tijdens het werk telkens stagneert, wat is dan de meest gekozen oplossing? Bijna volautomatisch worden processen en systemen aangepast of zit je aan tafel in de workshop ‘Ons proces, de les!, een goedbedoelde maar dikwijls niet noodzakelijke bijscholingscursus’. Maar neemt daar de teamenergie van toe? Jazeker! Als het werkproces werkelijk niet deugde. Maar als collega’s elkaar tijdens de workflow niet bevragen, aanspreken, grenzen stellen, hun mening geven, voor elkaar open staan of nog net iets erger, niet vertrouwen of geen veiligheid beleven om bij de collega’s binnen te lopen, dan kan je 250 keer tevergeefs het proces aanpassen. Meestal een verspilling van tijd, geld en energie!
Energie in teams neemt bijna stilzwijgend af. De batterij loopt leeg, maar er is geen bewuste aandacht voor het opladen van diezelfde batterij. De eerste burn-out klopt op de deur en die blijkt ook nog eens besmettelijk te zijn. Niet over te brengen via een kuchje. Maar de afwezigheid van energie en negatieve energie zijn van invloed op de teamenergie.
Het positief tegenovergestelde van een teamburn-out is een bevlogen team. Een team dat opgaat in het werk, betrokken is en wordt, een team dat bruist van de energie. Hé, daar is dat woord weer. Energie kan je organisatie dus kennelijk breken….en maken.
Stuurt jouw organisatie al bewust en concreet op energie?
